უნივერსალური გზამკვლევი ხორვატიაში ცხოვრებისა და მუშაობისთვის

აუცილებლად წასაკითხი სტატია მათთვის, ვინც ხორვატიაში გადასვლას და მუშაობას გეგმავს
მოგესალმებით! Ხორვატიას, როგორც სხვა ნებისმიერ ევროპულ სახელმწიფოს აქვს თავისი ცხოვრების წესები და ჩვეულებები. მე შევაგროვე ყველა საჭირო ინფორმაცია, რაც დაგეხმარება მარტივად აუწყო ფეხი ხორვატიულ ცხოვრების ტემპს. ამიტომაც, თუ ხორვატიაში გადასვლას გეგმავ ამ სტატიის ბოლომდე წაკითხვა არ უნდა დაგეზაროს, რადგან დაგეხმარება ჯარიმების, სამსახურიდან გათავისუფლებს და დეპორტაციის თავიდან არიდებაში ;)
Mariami Kibordzalidze
Getworker-ის დასაქმების მენეჯერი
ამ სტატიაში:

ენა ხორვატიაში

Ხორვატიაში მთავარი სასაუბრო ენა - ხორვატიულია. თუმცა, Მოსახლეობის უმეტესობას შეუძლია თავისუფლად საუბარი ინგლისურად.
თუ საუბრობ მხოლოდ ქართულად ან რუსულად, სამწუხაროდ საერთო ენის გამონახვა გაგიჭირდება, რადგან ხორვატიის მოსახლეობის უმეტესობას საერთოდ არ ესმის რუსული და მითუმეტეს არც ქართული.
მაგრამ არ შეგეშინდეს, ჩვენი კოორდინატორები დაგეხმარებიან ყველა საკითხის მოგვარებაში.

თუ ხორვატიული ენის სწავლას გადაწყვეტ, ჩვენ მოგაწვდით ყველა საჭირო სახელმძღვანელოს.

Ხორვატიის საზღვარი

ხორვატია ევროკავშირის წევრი, ევროზონისა და შენგენის ზონის წევრი სახელმწიფოა. ამიტომაც, მას არ აქვს საზღვრები სხვა ევრპის წევრ სახელმწიფოებთან.
ყველა საზღვარი რჩება მხოლოდ აეროპორტში.

Ნარკოტიკისა და ალკოჰოლის მოხმარება ხორვატიაში

Მარიხუანასა და სხვა ნარკოტიკების შემოტანა, მოხმარება და გავრცელება კანონით აკრძალულია ხორვატიაში. ამის გამო შესაძლებელია დაჯარიმდეთ, დაკარგოთ სამსახური ან უარესი, მოხვდეთ ციხეში.

ალკოჰოლის მიღება უპრობლემოდ შეგიძლიათ ხორვატიაში. ალკოჰოლური სასმელების შეკვეთა შეგიძლიათ თითქმის ნებისმიერ დაწესებულებაში. მაგრამ მისი სამუშაო სივრცეში მიღება ან ნასვამ მდგომარეობაში სამსახურში მისვლა გულისხმობს სამსახურიდან განთავისუფლებას მომენტალურად.

კომუნალური გადასახადების მართვა ხორვატიაში

ხორვატიაში, ისევე როგორც მთელ ევროპაში, ადამიანები რესურსებს (წყალი, ელექტროენერგია, გაზი და ა.შ.) ძალიან ფრთხილად და ეკონომიურად იყენებენ. აქ ჩვეულებრივია ფულის დაზოგვა და სახლის გაცხელება 20-22 °C-ზე ზემოთ. კერძო სახლებს ყველაზე ხშირად ათბობენ ღუმელით.

ასევე, აქ ხალხი ახარისხებს ნაგავს და გადაამუშავებს ცარიელ ბოთლებს.

Ნარჩენების დახარისხება ხორვატიაში

Ნარჩენების დახარისხება სერიოზული პროცესია ხორვატიაში და ზოგადად ევროპაში. Პირველ რიგში, აუცილებელია ნაგვის გაწმენდა საკვების ან ჭუჭყის ნარჩენებისგან. გარდა ამისა, სხვადასხვა სახის ნაგავი თავსდება სპეციალურ ნაგვის ტომრებში და იყრება სპეციალურ ნაგვის ურნაში.

Შეიძლება ეს თავდაპირველად რთულად მოგეჩვენოს, მაგრამ მარტივად მიეჩვევი. აგიხსნი კონკრეტულად რა უნდა გაკეთდეს. არსებობს რამოდენიმე ტიპის ნაგვის ურნა:

დიდი ნაგვის ურნა

ლურჯი ურნა - ქაღალდი და მუყაო (სუფთა, ჭუჭყის, ცხიმისა და საკვების ნარჩენების გარეშე);

ყვითელი ურნა - პლასტმასის, ქილა, ტეტრა შეფუთვა (სუფთა, ჭუჭყის, ცხიმისა და საკვების ნარჩენების გარეშე);

მწვანე ურნა - მინა და კერამიკა (სუფთა, ჭუჭყის, ცხიმისა და საკვების ნარჩენებისგან თავისუფალი).

Სტანდარტული ნაგვის ურნა

● Შავი ან ნაცრისფერი ურნა - შერეული ნარჩენებისთვის. შეგიძლიათ გადააგდოთ ყველაფერი ავეჯის, ბატარეებისა და ნათურების გარდა;
ზაგრებში შერეული ნარჩენების გადაყრა შეგიძლია მხოლოდ სპეციალურ ცისფერ ZG ჩანთებით, რომლის ყიდვაც სუპერმარკეტებში შეგიძლიათ (მეორე ფოტო). ამ ტომრების გარეშე ნაგვის გატანა არ არის დაშვებული ან 500 ევროს ოდენობის ჯარიმა შეიძლება დაწესდეს
ყავისფერი ურნა - რბილი ბიოდეგრადირებადი ნარჩენებისთვის. საკვები, ფოთლები (გარდა ძვლებისა და მყარი ნაჭუჭისა). შეიძლება გადააგდოთ ჩანთის გარეშე ან სპეციალურ ყავისფერ ბიოდეგრადირებად ჩანთებით (იყიდება სუპერმარკეტებში).

ფულის დასაზოგად, კერძო სახლის მაცხოვრებლები იყენებენ კომპოსტის ორმოებს ბიოდეგრადირებადი ნარჩენების მოსაშორებლად.


ლურჯი ურნა - ქაღალდი და მუყაო (ხელსახოცები და ტუალეტის ქაღალდი დაუშვებელია). ქაღალდი უნდა იყოს სუფთა, ჭუჭყის, ცხიმისა და საკვებისგან თავისუფალი.

მწვანე ურნა - მინა და კერამიკა (სუფთა, ჭუჭყის, ცხიმისა და საკვების ნარჩენებისგან თავისუფალი).

ყვითელი ავზი - პლასტმასი, ქილა, ტეტრა შეფუთვა (სუფთა, ჭუჭყის, ცხიმისა და საკვების ნარჩენების გარეშე);

ზაგრებში პლასტმასის გადაყრა შეგიძლია მხოლოდ სპეციალური ყვითელ ZG ჩანთებით, რომლის შეძენაც შეგიძლია სუპერმარკეტებში (მესამე ფოტო). ამ ტომრების გარეშე ნაგვის გატანა არ არის დაშვებული ან 500 ევროს ოდენობის ჯარიმა შეიძლება დაწესდეს.
Პატარა ნავის ურნები- შეიძლება იყოს ნებისმიერი ფერის, მაგრამ აუცილებელია ყურადღება მიაქციო წარწერებს:
- შერეული ნარჩენები "Komunalni otpad", "Čistoča", - ქაღალდი: "Papir"
- პლასტმასი: "Plastika"
- ბიოდეგრადირებადი ნარჩენები: "Bio", "Biootpad"

Სხვა ნარჩენები:

დიდი ზომის ნარჩენები, როგორციაა ავეჯი, საოჯახო ნივთები, სახიფათო ნარჩენები (ბატარეები, აკუმულატორები, ნათურები) უნდა გადაიტანოთ ნარჩენების შეგროვების სპეციალურ პუნქტებში, ზოგ ადგილას შესაძლებელია გარკვეული თანხის გადახდა მოგიწიოს, მაგრამ დიდ სუპერმარკეტებში არის უფასო პუნქტები, სადაც ამგვარ ნარჩენებს დატოვებთ.

ტანსაცმლისა და ფეხსაცმლის გადაყრა შეგიძლია შერეული ნარჩენების ურნაში, სპეციალურ ნაგვის შემგროვებელ პუნქტებში ან სტაფილოსფერ ურნაში.

გადაამუშავე ბოთლები და დაიბრუნე შენი ფული უკან!

გამოყენებული ბოთლების გადაყრა შეგიძლია პლასტმასის კონტეინერებში, ასევე დიდ სუპერმარკეტებში არის სპეციალური ურნები, საიდანაც ხდება შემდეგ გადამუშავება.

ამისთვის იღებ შესაბამისი თანხის ჩეკს, რომლის გამოყენებაც შესაძლებელია პროდუქციის შეძენისას ორი საათის განმავლობაში.

Სასმელი წყალი ხორვატიაში

Ხორვატიას აქვს მდიდარი წყლის რესურსი. Წყალი სუფთაა და მინერალებით გამდიდრებული. ხორვატიის თითქმის ყველა რეგიონში მოსახლეობა სვამს ონკანის წყალს.

Საბანკო სისტემა ხორვატიაში

საბანკო ანგარიშის შესანახად თვეში დაახლოებით 5 ევროა გადასახადი (ფასი შეიძლება შეიცვალოს).

საბანკო გადარიცხვები სხვადასხვა ბანკებს შორის ხორციელდება მხოლოდ საბანკო დღის განმავლობაში 9:00 საათიდან 14:00 საათამდე სამუშაო დღეებში.

თუ თანხას გადარიცხავ 14:00 საათის შემდეგ, გახსოვდეს, რომ ანგარიშზე დაჯდება მხოლოდ მომდევნო სამუშაო დღეს. შაბათ-კვირას ანგარიშზე ფულის შეტანა შეუძლებელია. მაგრამ თუ შენ იმავე ბანკის ანგარიშზე გადარიცხავ თანხას დაჯდება მყისიერად.

ჯანმრთელობის დაზღვევა ხორვატიაში

Ძირითადი ჯანმრთელობის დაზღვევა:

დამსაქმებელი კომპანიები უმეტესად უზრუნველყოფენ ძირითად ძირითად ჯანმრთელობის დაზღვევის პაკეტს.

Bძირითადი ჯანმრთელობის დაზღვევა ფარავს:
გადაუდებელი დახმარების ოთახში მიღება
დანიშვნა თერაპევტთან (პირველ რიგში უნდა გააფორმოთ ხელშეკრულება მასთან)
სასწრაფო სტომატოლოგიურ დანიშვნა 22:00-დან 06:00 საათამდე
გახსოვდეს- ექიმთან ნებისმიერ ვიზიტზე სიმბოლური 2-6 ევროს გადახდა მოგიწევთ.

ძირითადი ჯანმრთელობის დაზღვევა არ ფარავს:
სასწრაფო დახმარების გამოძახებას
კვლევას, რენტგენს, MRI, ანალიზებს
გამოკვლევა ვიწრო სპეციალისტის მიერ
ჰოსპიტალიზაციას
Წამლების თანხას
Სხვა დამატებითი სამედიცინო მომსახურების მისაღებად, უნდა გადაიხადო ცალკე (ინვოისი მოდის სახლის მისამართზე) ან აიღო დამატებითი სამედიცინო დაზღვევა.

დამატებითი სამედიცონო დაზღვევა "dodatno osiguranje"

ეს ჯდება დაახლოებით 5 ევრო თვეში.

გაძლევთ უფლებას გაიაროთ ექიმის მიერ დანიშნული დამატებითი გამოკვლევა და მიიღოთ წამლები ფასდაკლებით ან სპეციალური რეცეპტით უფასოდ.

ამ დაზღვევას ძირითადად იყენებენ ქრონიკული დაავადებების მქონე პაციენტები.

სრული ჯანმრთელობის დაზღვევა "dopunsko osiguranje"

ჯდება დაახლოებით 10 ევრო თვეში (ფასი შეიძლება შეიცვალოს)

Სრული ჯანმთელობის დაზღვევა ფარავს:
ექიმთან ვიზიტს
სასწრაფო დახმარების გამოძახებას
კვლევას, რენტგენს, MRI-ს, ანალიზებს
გამოკვლევა ვიწრო სპეციალისტის მიერ
ჰოსპიტალიზაციას
Წამლების თანხას (ან ფასდაკლებას)
სტომატოლოგთან ან გინეკოლოგთან ვიზიტისთვის საჭიროა მიმართო ფასიან კლინიკებს, რადგან როგორც წესი სახელმწიფო კლინიკებში მსგავსი სპეციალობის ექიმებს ვერ ნახავთ.

გახსოვდეს, რომ ვიწრო სპეციალისტთან შესახვედრად ზოგჯერ შეიძლება რამდენიმე კვირა მოგიწიოს ლოდინი.

მკურნალობა ხორვატიაში

საბაზისო დაზღვევის მიღების შემდეგ, პლასტიკური ბარათს იღებ ფოსტით. იმ შემთხვევაში თუ ბარათი არ მოვა, უნდა მიხვიდე HZZO-ში (ხორვატიის ჯანმრთელობის დაზღვევის ფონდი) და მოითხოვოთ მისი ხელახლა გაგზავნა.ამის შემდეგ უნდა მიხვიდე კლინიკაში (dom Zdravlja) და გააფორმო ხელშეკრულება ოჯახის ექიმთან.

ექიმთან მისასვლელად საჭიროა რეესტრში დარეგისტრირება. ზოგჯერ ექიმს მხოლოდ რამდენიმე დღის შემდეგ შეუძლია უფასო ვიზიტის დანიშვნა.მხოლოდ ზოგადი პროფილის ექიმს შეუძლია მოგცეს მიმართვა კერძო სპეციალობის ექიმთან ვიზიტისთვის.

მწვავე სიტუაციების შემთხვევაში კი შეგიძლია დაუკავშირდე სასწრაფო დახმარების განყოფილებას "Hitni prijem-ის", რომელიც მუშაობს 24/7-ზე. მათ შეუძლიათ ჩაგიტარონ გამოკვლევა, ანალიზები, რენტგენი, გამოგიწერონ ინექციების ან აბების რეცეპტი, ან მიმართვა ზოგადი პროფილის ექიმთან კონსულტაციისთვის.

გადაუდებელ შემთხვევებში შეგიძლია გამოიძახო სასწრაფო დახმარება ნომრით: 112. უნდა მიუთითო შენი საცხოვრებელი ქალაქი. ასევე, საჭიროა რომ უთხრათ პაციენტის ასაკი და ჩივილები.

საშუალოდ, სასწრაფო დახმარების მანქანა მოდის 5-დან 40 წუთში.

გზა, მანქანა და ჯარიმები ხორვატიაში

ეცადე ავტოავარიაში არ მოყვე, თუ მაინც მოყევი ეცადე დამნაშავე მაინც არ იყო, რადგან არ აქვს მნიშვნელობა ფეხით მოსიარულე ხარ თუ მძღოლი- ჯარიმა ჯარიმაა 180-დან 500 ევრომდე. სიჩქარის გადაჭარბებისთვისაც 130 ევროს გადახდა მოგიწევს ან მეტის ჯარიმაში და პლუს სხვა გადასახადების სასამართლოში და სასამართლოს გარეთ.

თუ მაინც ვერ აარიდე ამ სიტუაციებს თავი, ჯარიმას მომენტალურად გადახდის შემთხვევაში მხოლოდ მთლიანი თანხის 80%-ის გადახდა დაგჭირდება, მაგრამ თუ დაგაგვიანდა გადახდა, დამატებითი ჯარიმებისთვის მოემზადე, არ დაგავიწყდეს, სახელმწიფოს შეუძლია ხელფასიდან ჩამოგიქვითოს ჯარიმის თანხა :)

თუ მართავ მანქანას, გაითვალისწინე, რომ ზამთრის სეზონზე ფარები დღის და ღამის ნებისმიერ დროს ჩართული უნდა გქონდეს. ასევე სეზონის შესაბამისი საბურავების დაყენება ძალიან მნიშვნელოვანია.

თუ გაქვს ევროპული მართვის მოწმობა (პლასტმასის), უფლება გაქვს იყიდო ან/და მართო ავტომობილი ევროკავშირის ტერიტორიაზე. ძველი სტილის მართვის მოწმობის შემთხვევაში კი, მისი გამოცვალა შეგიგეძლება პოლიციაში.

მანქანის ყიდვისას მნიშვნელოვანია გახსოვდეს, რომ მისი მართვა შეგიძლია მხოლოდ რეგისტრაციის ვადამდე, რეგისტრაციის შემდეგ კი უნდა გაიარო ტექნიკური ინსპექტირება, ხელახლა გაიარო რეგისტრაცია და მიიღო დაზღვევა ერთი წლის ვადით, ეს შეიძლება 300-600 ევრო დაგიჯდეს.

P.S. ავტოსტოპით მოძრაობა კანონით აკრძალულია.

Ნადირობა, თევზაობა და ბუნება ხორვატიაში

იმისათვის რომ ხორვატიაში დასვენების დღეები ნადირობასა და თევზაობაში გაატაროთ სპეციალური ნებართვის მიღებაა საჭირო, ხოლო იარაღის ტარების ნებართვის მისაღებად კი ხორვატიის მოქალაქეობაა საჭირო.

Ნადირობის გარდა სხვა თავშესაქცევი აქტივობებიც ბლომად შეიძლება გამოინახოს ბუნებაში, მაგალითად კემპინგი, თევზაობა და სხვ., მაგრამ საჭიროა გაითვალისწინო რომ ყველა ადგილი კემპინგისთვის არ გამოდგება, მაგალითად ავტოსადგომები და უდაბნოები, უკეთესია და უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ ნებადართულია დანიშნულ ადგილებში დაბანაკება.

Ხანძრის თავიდან ასაცილებლად კოცონის დანთება მკაცრად კონტროლდება და საჭიროა სპეციალური ნებართვის მიღება. Საკვების მომზადება შეგიძლია გრილზე სპეციალურად გამოყოფილ ადგილებში ან საკუთარ ეზოში. გრილის დანთება ველურ ბუნებაში და სახლის აივანზე არათუ მხოლდო ცუდი იდეაა, აკრძალულიც კია.

სიჩუმის საათები და განგაშის სირენები ხორვატიაში

ხორვატიელები სიმშვიდესა და სიჩუმეს დიდ პატივს სცემენ; ამაღლებული ტონით საუბარიც კი აღიქმება, როგორც აგრესია. Ამიტომ, თუ 22:00 საათის შემდეგ ხმაურს გადაწყვეტ, გაიხსენე ხორვატიელების ღრმა პატივისცემა სიმშვიდის მიმართ და ისიც, რომ პოლიციის ვიზიტის შემთხვევაში არც თუ ისე ცოტა თანხის გადახდა მოგიწევს ჯარიმაში.

თუ კი თვის პირველ შაბათს განგაშის სირენები შემოგესმა თავქუდმოგლეჯილი ნუ გავარდები დასამალად, ამ დროს უბრალოდ ამოწმებენ მუშა მდგომარეობაშია თუ არა.

მაღაზიები და აფთიაქები შაბათ-კვირას ხორვატიაში

შაბათს მაღაზიების და აფთიაქების უმეტესობა მუშაობს მხოლოდ ნახევარი დღე, ხოლო კვირას საერთოდ არ მუშაობენ. Კვირას მხოლოდ დიდი სუპერმარკეტებია ღია და ისიც მხოლოდ ლანჩამდე.

თითქმის იშვიათია იპოვო 24 საათიანი აფთიაქები, დიდ ქალაქებში შეიძლება მხოლოდ ერთი აფთიაქი მუშაობდეს ამ დროს, ხოლო პატარა ქალაქებში არც ერთი.

უცხო ქვეყნის მოქალაქის დასაქმება და ცხოვრება

იმისათვის რომ ოფიციალურად დასაქმდე ხორვატიაში დამსაქმებელი მიმართავს პოლიციას ყველა საჭირო დოკუმენტით ნებართვის მისაღებად.

დამსაქმებელი მიმართავს დასაქმებულს მუშაობის ნებართვის მისაღებად, საჭირო დოკუმენტებს წარუდგენს პოლიციას.

როდესაც სამუშაო ნებართვა მზად იქნება, დასაქმებულმა უნდა წარუდგინოს პოლიციას ფოტოსურათები და თითის ანაბეჭდები პლასტიკური პირადობის მოწმობის მისაღებად. იღებს დროებით პირადობის მოწმობას, სანამ ბარათი მზადდება რამდენიმე კვირის განმავლობაში. ბარათი გაიცემა 1 წლამდე ვადით.

Მას შემდეგ რაც მიიღებ მუშაობის ნებართვას პოლიციას უნდა წარუდგინო ფოტოსურათები და თითის ანაბეჭდები, რათა პლასტიკური პირადობის მოწმობა მიიღო. Სანამ ბარათი დამზადდება დროებით პირადობის მოწმობით შეძლებ მუშაობას. დოკუმენტი გაიცემა 1 წლის ვადით.

ამის შემდეგ ყოველწლიურად უნდა განაახლო სამუშაო ნებართვა და პირადობის მოწმობა.

დასასაქმებლად საჭიროა:
შეაგროვო ყველა დოკუმენტი
მიიღო სამუშაო ნებართვა
დარეგისტრირდი მისამართზე
მიიღო პლასტიკური პირადობის მოწმობა
წარმატებით გაიარო სამედიცინო შემოწმება

უცხო ქვეყნის მოქალაქის სამსახრიდან დათხოვა ხორვატიაში

თანამშრომელი შეიძლება გაათავისუფლოს ჯანმრთელობის მიზეზების გამო, არყოფნის, უხეშობის, აგრესიის, კრიმინალური დარღვევის გამო და ა.შ.

Სამსახურიდან გათავისუფლება შეიძლება მოხდეს:

1. შენივე მოთხოვნით;
2. მხარეთა შეთანხმებით;
3. სამუშაო ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებების შეუსრულებლობის გამო.

სამსახურიდან გათავისუფლების შემდეგ შენს მუშაობის და ცხოვრების ნებართვას ძალა ეკარგება. დამსაქმებელი პოლიციას წარუდგენს ყველა საჭირო დოკუმენტს შენი მუშაობის ნებართვის გაუქმების მიზნით, შესაბამისად პირადობის მოწმობას ეკარგება ძალა და საჭიროა რომ გადაეცეს პოლიციას. შეგიძლიათ პირადობის მოწმობა დამსაქმებელს დაუტოვოთ, ის კი პოლიციას გადასცემს.

სამუშაო ნებართვის გასაუქმებლად საბუთების წარდგენის შემდეგ პოლიცია საკითხს 3-დან 40 დღემდე ვადაში განიხილავს. მას შემდეგ, რაც სამუშაო ნებართვა ოფიციალურად გაუქმდება, უცხო ქვეყნის მოქალაქეს აქვს 15 დღე, რომ დატოვოს ქვეყანა ან მიიღოს სხვა სამუშაო და მოითხოვოს ახალი სამუშაო ნებართვა.

იმედი მაქვს, რომ ეს ინფორმაცია დაგეხმარება ხორვატიაში დასაქმების შესახებ მეტი ინფორმაციის მიღებაში. მაგრამ შეგახსენებ, რომ Getworker-ის თითოეულ თანამშრომელს ჰყავს პირადი კოორდინატორი, რომელიც ყველა პრობლემისა თუ საკითხის მოგვარებაში დაგეხმარება. ამიტომ, გახსოვდეთ ჩვენთან მუშაობა თავიდან აგაცილებთ ზედმეტ სტრესსა და გაუგებრობას :)